De vraag ‘wat is journalistiek voor mij?’ spookte de afgelopen maanden constant door mijn hoofd. Een lastige vraag waarbij ik met het uitzetten van mijn plannen in ‘De belofte‘ en ‘De nuance‘ antwoord op hoopte te krijgen.

De belofte
In de belofte benoemde ik sport, criminaliteit, film, muziek en literatuur tot mijn belangrijkste leidraden voor projecten in het eerste halfjaar. Drie van de vijf zijn daarbij afgevallen: criminaliteit, muziek en literatuur. Deze bleken uiteindelijk geen inspiratie voor mij om journalistieke stukken over te maken. Sport en film wel. Sport komt terug in mijn aankomend voetbaltijdschrift zoals besproken in ‘doorlopende projecten‘. Film is terug gekomen, zoals in de jaarlijstjes.

In de belofte gaf ik ook aan iets kleinschaligs te willen onderzoeken. Het liefst in bijvoorbeeld een dorp. Dat laatste is mislukt, maar iets kleinschaligs heb ik wel onderzocht in mijn stuk ‘De spion Facebook‘. Een stuk waaruit bleek dat ik het onderzoeken van dingen ontzettend interessant vindt.

Mijn zwakke punt, zoals benoemd in ‘de belofte’, is gemakzucht. In het begin merkte ik dat ik hier nog steeds last van had, maar naarmate de tijd vorderde werd dit minder en minder. Dit komt puur en alleen door het concept van Condor: de zelfstandigheid biedt geen ruimte voor gemakzucht. Natuurlijk is het nog steeds niet geheel verdwenen (en gaat het dat waarschijnlijk ook niet doen), maar ik ben meer dan tevreden met hoe ik dat afgezwakt heb.

De nuance
In de nuance deed ik op het eind deze uitspraak: ‘De mini-documentaire komt er hoe dan ook, welke keuze ik hierin ook maak’. Niet dus. De mini-documentaire leek vorm te krijgen in de vorm van een televisieprogramma, maar zoals aangegeven in ‘Mislukt in 2017‘ is dat project tot een ontevreden eind gekomen. De mini-documentaire kreeg toen opnieuw vorm zoals besproken in ‘Doorlopende projecten‘ – een project nog vol in de ontwikkelingsfase. Helaas heb ik mezelf dus niet kunnen houden aan de belofte van het maken van een mini-documentaire.

Verder beschreef ik dat ik op 17 november de knoop wilde doorhakken: meer produceren voor op het blog óf nog enkele grote onderzoeken doen? Dit deed ik en beschreef ik in ‘Plan van aanpak‘.

Plan van aanpak
Vier punten schreef ik voor mezelf op. Vier van de vier gingen niet door. Het onderzoeken van privacy op het web heb ik totaal afgeschreven en niets meer mee gedaan, het Bitcoin-project viel in het water zoals beschreven in ‘Mislukt in 2017‘ net zoals het programma over postbezorging. De verdwijning van netneutraliteit heb ik kort voor mezelf onderzocht, maar uiteindelijk ook zelf niet informatief genoeg gevonden.

Wat ik dan wel heb gedaan
In december kwam ik op het idee van twee jaarlijstjes. Eén over films en één over series. Twee stukken waarbij ik met positiviteit op terug kijk. Verder schreef ik een stuk over Star Wars (waar ik in de reflectie negatief op terug keek), schreef ik een kritisch stuk over Letterman’s nieuwe show en schreef ik mijn frustratie van me af over YouTube.

Naast deze geplaatste stukken zijn er twee projecten waar – naast de mislukte projecten – veel tijd in heb gestoken. Het wereldkampioenschap voetbal tijdschrift en de documentaire in samenwerking met studiegenoten Nick Peters en Sabine van den Broek.

Door te kijken naar alle projecten ben ik achter het meest belangrijke ding van dit halfjaar gekomen: ik hou van onderzoeken en over dat onderzoek men te informeren. Dit blijkt uit het Bitcoin-onderzoek, het stuk over Facebook, het gesprek met Helmut Boeijen over documentaires en het aankomende tijdschrift. Allemaal dingen waar veel onderzoek bij komt kijken. Het prachtige woord ‘serendipiteit’ komt daarbij goed van toepassing. Ik merk namelijk wanneer dat voorkomt ik alleen maar meer ga graven naar weer nieuwe dingen, zoals het woord omschrijft: ‘Serendipiteit is het vinden van iets onverwachts en bruikbaars terwijl je op zoek bent naar iets totaal anders’.

De competenties
De vijf competenties heb ik constant – samen met de vraag – in mijn achterhoofd gehouden. Met name bij het bedenken en schrijven van stukken heb ik constant rekening proberen te houden met de competenties.

• Publieksgerichtheid – Met het schrijven van stukken heb ik veel nagedacht over voor wie ik het schreef: een jonger publiek (+- 18 jaar en ouder) dat ik probeer te informeren zonder al te moeilijk taalgebruik. Mede door de twee jaarlijstjes probeer ik het ook luchtig te houden.
• Researchen – Het Facebook-onderzoek is een goed voorbeeld voor deze competentie. Ik keek kritisch naar het desbetreffende filmpje door er verder onderzoek naar te doen en las veelal Engelstalige bronnen. Met de uiteindelijke bron waarin twee techneuten een applicatie in elkaar zetten, heb ik voor mijn gevoel iets extra’s aan mijn stuk toegevoegd. Alle informatie heeft uiteindelijk geleid tot het gepubliceerde stuk. Dit is tevens het geval met het stuk over YouTube. Hierbij las ik wederom veel Engelstalige bronnen maar gebruikte ik ook de geuite mening op Twitter.
• Produceren – De informatie die ik vergaarde bij het onderzoek over onder meer Facebook, zette ik telkens direct in het stuk. Uiteindelijk ben ik gaan kijken wat de meest relevante informatie was en vervolgens de overige informatie verwijderd. Het belangrijkste daarbij vond ik de relevantie en het simpel houden van de tekst. Teveel informatie kan namelijk zorgen tot afleiding, waardoor ik alleen de belangrijkste informatie heb behouden. Dit heb ik tot nu toe alleen gedaan in tekst. Beeld en geluid zijn twee belangrijke die ik in het volgende halfjaar wil gaan inzetten.
• Vernieuwen – Het vernieuwen wilde ik in eerste instantie doen met het verhaal over de Bitcoin. Zoals eerder vermeld is dit mislukt en werd ‘vernieuwen’ voor mij een lastigere competentie dan ik op voorhand dacht. Met de jaarlijstjes heb ik proberen te vernieuwen met de opmaak, maar nadat bleek dat GIF’s niet mogen hoe ik het graag had gezien in verband met auteursrecht, is dit ook komen te vervallen. Trailers zijn immers niet heel vernieuwend. Vernieuwing heb ik dus proberen te bereiken met zowel de Bitcoin als jaarlijstjes, maar in het komende halfjaar is dit zeker een competentie waar ik nog goed over na moet denken.
• Reflecteren – Van de vijf competenties is deze persoonlijk mijn beste. Ook hier komt het Bitcoin-verhaal weer naar boven: door in te zien dat ik misschien net te laat was, moest ik het project laten vallen. Een les waarbij ik ook kan stellen: had doorgegaan en gekeken wat je verder had kunnen doen. Verder geloof ik dat ik met de STARR-methode op elk stuk een goede reflectie geschreven heb. Ik ben de sterke en zwakke punten van mijn stukken tegengekomen en het is mij heel duidelijk wat mij toch het beste ligt: onderzoek.

Het antwoord – wat is journalistiek voor mij?

”Journalistiek is te omschrijven als het verzamelen van meestal nieuwe of actuele gegevens, ze bewerken en met enige regelmaat publiceren voor het publiek in het algemeen of voor bepaalde publieksgroepen. Daarbij gaat het om gegevens die meestal van algemeen belang zijn, waarbij met name onderwerpen als politiek, economie en veiligheid worden gevolgd, afgezien van plotselinge sterk negatieve en in mindere mate positieve verschijnselen (bijvoorbeeld ongelukken).” – Wikipedia.org

”Journalistiek is het door de journalist beroepsmatig verzamelen, verzenden, verspreiden en becommentariëren van actuele gegevens van algemeen belang die geschikt worden gemaakt voor publicatie in diverse media zoals kranten, tijdschriften, televisie en radio. Deze publicaties worden aangemerkt als ‘nieuws’.” – Ensie.nl

Twee stukken die je direct tegenkomt wanneer je zoekt naar ‘wat is journalistiek?’. De tweede van Ensie.nl, een sociaal kennisplatform zoals het Amerikaanse Medium.com, is een mooie beschrijving. Maar is bijvoorbeeld het uitbrengen van mijn Facebook-onderzoek ook nieuws? Wat mij betreft wel. Ik vergaar hierin informatie, stel deze samen en kom tot een conclusie. Deze conclusie is het uiteindelijke nieuws: ‘Nee, Facebook luistert niet met je mee’. Voor veel mensen zal dit de eerste keer zijn dat ze dat horen. Oftewel: nieuw.

Door naar bovenstaande samenvattingen van de belofte, de nuance en het plan van aanpak te kijken kan ik bewijzen wat journalistiek voor mij is. Dit in combinatie met de competenties zoals ik deze denk bereikt te hebben, maakt mijn antwoord alleen maar sterker voor mezelf:

”Journalistiek is het verzamelen van informatie, die informatie kritisch benaderen, alles samenvatten en het uiteindelijk brengen als iets nieuws waarbij de lezer geprikkeld moet worden. Maar belangrijker dan die prikkel: de uiteindelijke conclusie van het stuk staat voorop en moet duidelijkheid scheppen.”